Jesienne prace w ogrodzie: przygotowanie roślin do zimy
Poświęcając czas na przygotowanie naszego ogrodu do snu zimowego, możemy być pewni iż rośliny odwdzięczą nam się w nadchodzącym sezonie. Jak przygotować rośliny w ogrodzie do zimy. Aby przygotować ogród do zimy potrzebne nam będą następujące narzędzia: kosiarka, grabie, sekator, materiały do osłony roślin, takie jak siatki osłaniające, włóknina ogrodnicza, juta, karton, słoma oraz sznur do zabezpieczania łamliwych pędów i łopata.
Rośliny w ogrodzie musimy zabezpieczyć przed wiatrem, deszczem, mrozem oraz śniegiem.
Ochrona przed mrozem
obejmuje zabezpieczenie części naziemnej oraz podziemnej roślin. Część nadziemną owijamy tkaniną jutową, kartonem, słomą lub matą słomianą. Aby zabezpieczyć korzenie, podłoże wokół rośliny pokrywamy grubą warstwą ściółki lub usypujemy niewielkie kopczyki z ziemi. Pamiętajmy, że krzewów róż nie możemy zbyt wcześnie kopczykować, ponieważ ich pędy muszą odpowiednio zdrewnieć, a w tym pomagają pierwsze przymrozki, które hartują rośliny i zwiększają ich wytrzymałość.
Ochrona przed śniegiem:
należy podwiązać pędy roślin oraz regularnie strzepywać śnieg z obciążonych nim gałęzi.
Ochrona przed deszczem
w przypadku delikatnych roślin o niewielkich rozmiarach, w okresach spodziewanych intensywnych i gwałtownych opadów deszczu, możemy zastosować tzw. okresowe zadaszenie lub przenieść – jeśli to możliwe – wrażliwe rośliny w bezpieczne miejsce.
Trawnik
Zgrabiajmy z trawnika zalegające i zacieniające glebę liście, gałęzie, kamienie. Termin ostatniego jesiennego koszenia zależy przede wszystkim od warunków pogodowych. Zazwyczaj przeprowadza się je nie później, niż w ostatniej dekadzie października bądź na początku listopada (jeżeli warunki są sprzyjające).Trawnik należy kosić, dopóki rośnie trawa. Jeśli październik był ciepły, to nawet na początku listopada kosimy trawnik. Grabimy liście, które spadły z drzew i krzewów. Nie zostawiajmy ich na trawniku, bowiem stworzą wtedy nieprzepuszczalną dla powietrza warstwę, co sprzyja rozwojowi pleśni śniegowej.
Przygotowanie ogrodu do zimy: Doprowadzenie wody do kranów i narzędzia
Nie zapomnijmy o zamknięciu dopływu wody do kranów zainstalowanych w ogrodzie i spuszczeniu wody z rur doprowadzających, aby w podczas mrozów woda nie rozsadziła instalacji wodnej. Należy także opróżnić z wody wszelkie zbiorniki i pojemniki pozostawione na zimę w ogrodzie, aby nie popękały podczas silnego mrozu.
Należy także oczyścić, naoliwić i schować do suchego pomieszczenia wszystkie narzędzia używane podczas sezonu w ogrodzie. Ostrzymy te z nich, które tego wymagają i naprawiamy te, które są uszkodzone. Dokładnie czyścimy także kosiarki do trawy, odkręcamy, ostrzymy i konserwujemy noże.
Drzewa i krzewy
Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest usuwanie gałęzi drzew i krzewów Warto zrobić to wczesną jesienią, jeszcze w okresie pełnego ulistnienia. Dzięki temu uniknie się przypadkowego wycięcia części żywych i zdrowych, co jest szczególnie niepożądane przed zimą. Dodatkowo:
- kształtujemy i przycinamy krzewy, żywopłoty,
- sprawdzamy podpory i wiązania przy drzewach.
Pnącza
Pnącza o słabej mrozoodporności (na przykład powojniki), należy późną jesienią obsypać korą, usypując kopczyki o wysokości około 20 cm. Ochroni to przed przemarznięciem pąki śpiące znajdujące się u podstawy rośliny.
Kwietniki z roślinami cebulowymi
Wymagają okrycia na zimę. Po wystąpieniu pierwszych przymrozków rośliny przykrywamy warstwą ściółki grubości 3–5 cm Można też do okrycia zastosować gałęzie drzew iglastych, Wiele z tych gatunków negatywnie reaguje nawet na niewielkie ujemne temperatury. W tym wypadku wykopanie przed nastaniem mrozów staje się więc koniecznością. Termin wykopywania cebul i bulw jest uzależniony od pogody, stadium rozwoju roślin oraz oczywiście gatunku. Uniwersalna zasada mówi, że część podziemną powinno się wykopać wtedy, gdy nadziemna jest już w 2/3 zaschnięta. Z zabiegiem nie powinno się zbyt długo czekać – chłodna, wilgotna pogoda może doprowadzić do zniszczenia bulw, kłączy czy cebul.
Kiedy wykopywać cebule i bulwy?
- do końca września: mieczyki, begonia bulwiasta, sprekelia, jaskier, błonczatka, iksja, zawilec wieńcowy, sparaksis;
- październik: dalia, krokosmia, galtonia, nerina, frezja, paciorecznik, glorioza.
Jak wykopywać cebule i bulwy?
W przypadku cebul dużym ułatwieniem jest uprawa w ażurowych koszyczkach. To dobra ochrona przed szkodnikami, która jednocześnie ułatwia lokalizację i wykopanie roślin. Małe cebule najlepiej wykopywać z użyciem łopatki. Bulwy i kłącza wykopuje się szpadlem. Należy przy tym uważać aby ich nie uszkodzić. Szpadel najlepiej wbijać w odległości 10cm od przewidywanego miejsca położenia części podziemnych. Suche liście w większości przypadków usuwa się dopiero po wykopaniu (do wyjątków należy m.in. dalia i paciorecznik). Przeschniętych kwiatów warto natomiast pozbyć się od razu, aby nie osłabiały roślin.
Przechowywanie bulw i cebulek
Cebule i bulwy po wykopaniu należy lekko przesuszyć (około 2 tygodnie w warunkach pokojowych) i oczyścić. Później należy przenieść je do umiarkowanie chłodnego, przewiewnego pomieszczenia. Optymalna temperatura przechowywania wynosi 8-15 st. C. Zwykle dobrymi miejscami do przezimowania są suche piwnice oraz budynki gospodarcze. Materiał porażony przez choroby lub zaatakowany przez szkodniki powinno się od razu spalić. Warto zaznaczyć, że cebule i bulwy zaprawia się preparatami profilaktycznie. Doraźna walka z użyciem tej metody jest z reguły nieskuteczna
Bulwy można układać w drewnianych skrzyniach, koszyczkach, papierowych tackach, płóciennych workach i w innych pojemnikach przepuszczających powietrze. Kluczowe jest, aby nie dopuścić do zawilgocenia przechowywanego materiału. Bulwy begonii, krokosmi i pacioreczników najlepiej przechowywać w lekko wilgotnym torfie lub piasku. Wiosną należy dokonać inspekcji sprawdzając stan roślin. Te porażone, z widocznymi oznakami choroby, plamami i ciemnymi punkcikami powinno się wyrzucić. Posadzone do gruntu mogą doprowadzić do zniszczenia także innych roślin.
Krzewy róż
Jesień to najlepsza pora na sadzenie krzewów róż. Możemy się na to zdecydować nawet do końca listopada, o ile aura sprzyja, a ziemia nie jest zmarznięta. Jesienią nie tniemy róż, ponieważ niezabliźnione rany będą łatwo przemarzać zimą. Przycinanie możemy rozpocząć wczesną wiosną, zaraz po usunięciu zimowej okrywy. Przed zimą należy krzewy róż okryć. Pamiętajmy jednak, by ich nie zabezpieczać w ten sposób zbyt wcześnie. Warto też usunąć przekwitłe kwiaty. Przed zimą należy również okryć krzewy róż (matami lub włókniną), a ich podstawy obsypać kopczykiem do wysokości 20–40 cm, gdy temperatura spadnie poniżej 5 st.C. Wrażliwe na mróz sa także niektóre rośliny owocowe, szczególnie brzoskwinie, morele, orzechy włoskie i jeżyna bezkolcowa. Wokół nasady pni młodych drzew usypujemy kopczyk z ziemi, a pień i nasadę korony zabezpieczamy, otulając słomą lub grubym papierem (kartonem). Ważne, aby warstwa ochronna otulała cały pień, musimy dobrze ją przymocować, owijając sznurkiem. Pędy jeżyny oraz wrażliwych na mróz odmian winorośli możemy zdjąć ostrożnie z podpór, ułożyć płasko na ziemi i przysypać około 20-centymetrową warstwą gleby. Jeśli pędy okażą się zbyt sztywne, nasady krzewów zabezpieczamy tak jak młode drzewa owocowe.
Przygotowanie ogrodu do zimy: staw, oczko wodne
Zbieramy liście, które spadły na rozciągniętą nad lustrem wody siatkę – jeśli tego nie zrobimy, to obciążona nimi siatka zanurzy się w wodzie i liście zaczną gnić. Pamiętajmy o uzupełnianiu wody w pojemnikach, w których zimują rośliny wodne. Zanim na powierzchni zbiornika powstanie warstwa lodu, należy wyłączyć i wyjąć z wody pompy i filtry. Czyścimy je z mułu i glonów, filtry myjemy pod bieżącą wodą. Wylewamy wodę z małych i średnich zbiorników – ruchome przenosimy do suchego pomieszczenia, a nieruchome wypełniamy trocinami lub ciętą słomą i przykrywamy. Ryby i rośliny z tych zbiorników przenosimy do akwarium. Z dużych zbiorników (powyżej 100 cm głębokości) przenosimy ryby i rośliny do akwarium, spuszczamy 2/3 objętości, wybieramy muł i resztki roślin, czyścimy brzegi i dno zbiornika, przycinamy silnie rozrośnięte rośliny, uzupełniamy wodę i wpuszczamy ryby.W zamarzających zbiornikach możemy zastosować styropianowe przeręble (pływak), dzięki któremu powierzchnia stawu nie zamarznie całkowicie, ułatwi on rybom oddychanie podczas zimy. Uwaga! Pompy muszą być przechowywane w pojemniku z wodą, ponieważ przetrzymywane „na sucho“ wiosną może być trudno uruchomić. Wraz z przepływającą przez pracującą pompę wodą do wnętrza docierają rozpuszczone w wodzie zanieczyszczenia. Jeśli zaschną – utworzą na wewnętrznych elementach pompy twardą skorupę. Wiosną urządzenie trzeba będzie rozebrać i oczyścić.
Listopad w ogrodzie: zabezpieczanie roślin przed zimą
Przed zimą trzeba zabezpieczyć krzewy iglaste, szczególnie o pokroju kolumnowym, przed deformacją i rozłamywaniem pod ciężarem zalegającego na nich śniegu. Obwiązujemy je sznurkiem lub owijamy elastyczną siatką. Z iglaków o pokroju rozłożystym należy strząsać śnieg, aby nie połamał gałęzi. Krzewy iglaste wrażliwe na mróz (takie jak: sośnica japońska, wrażliwe odmiany cyprysika Lawsona, młode cedry) można owinąć agrowłókniną lub chochołem ze słomy. Podobnie postępujemy z krzewami różaneczników, hortensji, róż pnących oraz wrażliwych na mróz gatunków prowadzonych na pniu (irgi, migdałki, szczodrzeńca). Nie używamy do tego folii, ponieważ nagrzewa się i nie przepuszcza powietrza, co spowodować może uszkodzenie roślin. Zabezpieczyć przed zimą należy także rośliny zimujące na balkonach i tarasach. Te gatunki, które znoszą niskie temperatury, możemy tam pozostawić, osłaniając je przed mrozem i wiatrem. System korzeniowy chronimy, wstawiając pojemniki z roślinami (donice, skrzynki) np. do kartonowych pudeł wypełnionych styropianem, trocinami, suchymi liśćmi, słomą. Pamiętajmy, aby pozostawić roślinom otwory odpływowe, tak aby woda nie zalegała w korzeniach. Pędy możemy osłonić agrowłókniną.